Wat zijn afgeleide producten? Een afgeleide is een product waarvan de prijs afhankelijk is van diens onderliggende waarde. Het is een contract tussen twee of meerdere partijen gebaseerd op een bepaalde onderliggende waarde (asset).
Oorspronkelijk werden afgeleiden gebruikt om het valutarisico bij handelstransacties af te dekken. Vandaag zijn afgeleiden gebaseerd op een brede variëteit aan onderliggende waarden en worden zo voor verschillende doeleinden gebruikt. U kan dergelijk contract gebruiken om uw portefeuille (risico) in te dekken, (risicovol te) beleggen of speculeren.
De waarde van de afgeleide is afhankelijk van de prestaties van de onderliggende waarde. De meest voorkomende onderliggende waarden zijn de volgende:
- Aandelen
- Obligaties
- Grondstoffen
- Munten
- Rente
- Indexen
Het gaat zeer ver. Zo zijn er ook afgeleide producten die inspelen op het weer. In wezen is alles mogelijk als u zelf contracten schrijft, met alle risco's en verliezen die daarmee gepaard kunnen gaan. Afgeleiden worden verhandeld over the counter (OTC) of op de beurs. De eerste zijn niet gereguleerd en zijn het grootste deel van de markt, niet echt iets voor de particuliere investeerder. De anderen zijn gestandaardiseerd en daardoor ook verhandelbaar op de beurs en daardoor ook toegankelijk voor het grote publiek.
Future contracten zijn de meest gekende. Eenvoudig gezegd is een future contract een overeenkomst tussen twee partijen over een verkoop van een bepaald "goed" op een bepaald moment in de tijd tegen een voorafbepaalde prijs. Indekken of speculeren...het kan allemaal met dergelijke (gevaarlijke) producten.
Een future contract kan u beschouwen als een gok tussen twee partijen, een kanscontract. Als de Apple-aandelen die Mieke in portefeuille heeft zouden dalen in deze periode, geen probleem, Jan heeft zich immers geëngageerd om de aandelen te kopen tegen de voorafbepaalde prijs. Omgekeerd, stel de waarde van het aandeel blijft stijgen, dan heeft Jan zijn voordeel gedaan. Hij heeft geen aandelen in handen gehad maar neemt toch de winst op de stijging. Bij een verschil van 1 dollar per aandeel gaat het in dit voorbeeld al over €500 dollar aan waardeverschil voor iedere partij. Dergelijke contracten worden dus ook gebruikt om te speculeren.
Veronderstel dat Mieke op 15/02/2017 500 Apple-aandelen in portefeuille heeft aan een koers van $135 per aandeel. Apple breekt al enkele dagen alle koersrecords en Mieke heeft schrik dat de koers wel eens sterk zou kunnen terugvallen naar een vorig evenwichtsniveau. Daarom beslist Mieke om zich in te dekken tegen een daling van de koers door een future contract aan te gaan met een andere partij. Jan is een professionele speler en hij voorspelt een verdere stijging van het aandeel en hij is bereid om een contract aan te gaan met Mieke voor 1 jaar. Jan koopt de aandelen van Mieke aan dezelfde koers van vandaag binnen een jaar.
Forward zijn een ander gelijkaardig instrument zoals de future contracten. Het grote verschil met futures is dat deze contracten niet verhandeld worden op de beurs maar enkel over de toonbank verhandeld kunnen worden.
Swaps zijn een andere veel voorkomende vorm van een afgeleid product. Swapcontracten worden veelal afgesloten tussen twee partijen en dit in het kader van een leningovereenkomst. Zo worden er contracten uitgeschreven om te kunnen veranderen van een variabele rentevoet naar een vaste rentevoet of omgekeerd. Iemand die bijvoorbeeld een bedrijfsfinanciering wil aangaan met een variabele rentevoet, de bank gaat niet akkoord omwille van het mogelijke risico van niet meer kunnen betalen bij een rentestijging, dan kan deze dit risico gaan afdekken met een andere partij.
Opties zijn nog een afgeleid product. Een optiecontract is gelijkaardig aan een futures contract. Beiden zijn overeenkomsten tussen twee partijen die elkaar de mogelijkheid geven om een goed te kopen of verkopen van de andere partij tegen een voorafbepaalde prijs op een bepaalde datum in de toekomst. Het wezenlijke verschil is dat de houder van de optie, de mogelijkheid heeft om tot de transactie over te gaan, er is geen verplichting. Vandaar ook de naam een optie. Voor de prijs van de optie wordt de optieprijs betaald.
Net zoals bij futures gebruikt men optiecontracten veelal om zich in te dekken tegen prijsstijgingen of dalingen, op de aandeelenmarkten gebruikt men dit om te speculeren en kan men voor een short of long strategie kiezen (of een combinatie) met een call- en putoptie. (recht op te kopen/verkopen)
Via online aanbieders zoals Binck Bank, Keytrade, Fortuneo, ... kan u dergeljjke afgeleide producten aankopen, beheren en verkopen. Deze platformen bieden ook een schat aan gratis informatie die u kan gebruiken om uw beslissingen te evalueren. Vergeet niet dat u uw volledige inzet (en meer) kan verliezen door te handelen in deze afgeleide producten. Het gebruik ervan is dus enkel weggelegd voor professionals (en mensen met een grondige ervaring).
Volgende afgeleide producten kan u eenvoudig kopen en verkopen via deze online platformen: Opties, Turbo's, Spinters, Boosters,...
Hou er rekening mee dat deze producten binnen uw profiel moeten passen alvorens te investeren/speculeren!!